Türkiyede genelde vatozlar yosun yiyici olarak görüldüklerinden bazılarının etçil olduklarını duyduklarında insanlara çok garip geliyordu.Şimdi ise yeni yeni alışılıyor bunlara.Plecolar arasında en fazla beslenen cinslerden birisi Hypancistruslardır.Bu başlık altında yavaş yavaş onları tanıtacağız.
L046(Hypancistrus zebra)
L46 lar bir dönem hobiye girdiğinde çok nadirdi ve gerçekten L vatozlar aşırı toplanması sebebiyle soyları tehlikeye giren hayvanlar arasındaydı.Doğada hala daha sayıları belirli limitlere ulaşamamış durumda.Ancak hobideki durumu bundan bambaşka.Özellikle yurt dışında oldukça fazla beslenen L vatozlardan.Hatta istatistiklere bakıldığında birçok L vatoz hayranının az çok bu türü elde ettiği ve beslediği görülüyor.
Hobiye pahalı giren balık aynı şekilde devam ettiğinden dolayı L46nın ucuzladığını pek göremedik.Halbuki zorluk derecesine bakıldığında o da diğer akrabaları gibi aynı oranda zor sayılır.Aynı nehri birçok akrabasıyla paylaştığına göre su değerleri açısından aynı ortamda yaşıyor demektir.Bu da gösteriyor ki L46lar pahalı olması sebebiyle hobide biraz fazla abartılmış türlerden.
Bir türün nasıl bakılacağını bilmek aslında habitatını tanımaktan geçiyor.L46 ya baktığımızda amazonun en azgın sularından gelmeler.Yani Rio Xingu'dan.
Rio Xingu,bol akıntılı,nerdeyse bitkisiz,çok ince kum ve kayalardan oluşan bir kol.Sıcaklığı 25-31 arasında değişiyor.pH 6-7.5 aralığında değişmekte.Sadece bu bilgiyle dahi bazı temel bilgilere ulaşılabilir.Hep beraber değerlendirelim.
Bol akıntılı dedik.O halde tankın biyolojik yükünü üstlenen filtre dışında bir de akıntı filtremizin olması şart.Suyu saatte 8-10 kez çeviren bir kafa motoru oldukça iyi ve yeterli gelecektir.Bol akıntılı olması da aynı zamanda yüksek oksijen seviyesini gerektiren bir olgudur.
Dekorunu çok basit bir şekilde ayarlayabiliriz.Önce ince bir kum tabakası sereriz.Daha sonrasında ise kayaları yerleştiririz.Artık gerisi bizim dekorasyon kabiliyetimize kalmış.Yalnız ne olursa olsun kayaları üst üste yığmamaya dikkat etmeliyiz.Daha çok zeminde olmalılar ve çok büyük olmamalı.Mümkünse oval kayalar tercih edilmelidir.Sonrasında ise üstüne tekrar açık renk bir kum serilebilir.Tercihen kuvars kumlar olabilir.Piyasada beyaz kuvars kum bulabilirsiniz.Ya da sertlik testi yaptığınız ince bir dere kumu serebilirsiniz.
Beslenmesi ağırlıklı olarak etçildir.Birkaç meyve ve bitki parçası haricinde bir yıl boyunca nerdeyse sürekli hayvansal beslenmektedir.Bol bol canlı yem verilebilir.Özellikle earthwormlar idealdir.Bunun yanında diğer canlı yemlere de başvurulabilir.Yine kuru yem verilmek istendiğinde kaliteli yemler tercih edilebilir.Benim bildiğim yemler arasında en iyileri JBL novotabs,Hikari carnivor ve tetra tabimin.
Sıcaklığı mevsim özelliklerine göre yıl içinde 26-30 derece arasında değiştirmek iyi olacaktır.Yüksek sıcaklıkta olmasına rağmen fazlaca oksijen çözünmesini sağlayan şey akıntıdır.Bu sayede bu oksijen azaltıcı etmene rağmen yüksek oksijen suya sağlanabilmektedir.
pHı düşürmek için çeşitli katkılar kullanılabilir.Acid buffer gibi katkılar olabilir.Bu tip katkılarda Seachemin ürünlerini seçmek en iyisi olacaktır.Ancak yine de suyunuz nötr bir pH düzeyindeyse ve pH ayarlamakta profesyonel değilseniz bunu denemenize gerek yoktur.Kaldı ki Nötr pH düzeyinde de oldukça rahat edebilen bir türdür.Zaten Xingu da amazonda suyun daha yüksek pH ve sertlikte olduğu bölgelerinden biridir.Burda yaşayan türler diğer siyah su balıkları gibi düşük pH aramazlar.
Davranışlarına gelirsek birçok Pleco gibi L46lar da bölgeci hayvanlar ve girebilecekleri mağaralar yapmak çok iyi olacaktır.Tercihen ve yeteneğe bağlı olarak taştan mağara yapıldığı gibi çeşitli granit taşlar vb.malzemelerden de farklı mağaralar dizayn edilebilir.Genelde bir ucu açık diğer ucu kapalı üçgen mağaralar tercih edilmektedir.Genelde bu mağarların boyutu eni 7-8 cm boyu 15 cm yüksekliği de 5 cm civarında oluyor.
Görüldüğü üzere hazır şekilde mağaralar alınabileceği gibi bu şekilde bir dekorla da yapılabilir.
Dişi erkek ayrımı genelde karşılaştırmalı olarak yapılır.Erkeklerin göğüs yüzgeçlerinin ilk ışınları daha kalın olur.Aynı zamanda erkeklerin kafası aynı boydaki dişilere oranla daha geniştir.
Genelde 5-15 arası yumurtlar.Bu da hala pahalı kalmasının başka bir sebebi.
Yetişkin bir L46nın boyunun bugüne kadar en fazla 8 cme ulaştığı görülmüş.
Hypancistrusların yaygın olarak beslenen üyelerinden birisi de L333.Bu tür Rio Xingu'da akıntının nispeten daha az olduğu yerde yaşıyor.
Sert ve pHı yüksek sulara toleresi L46 kadar çok değil.Yumuşak sularda üremeye daha meyilli olduğu gözleniyor.
L333 ün rahat olduğunu ise renklerinden anlayabileceğimiz söyleniyor.Siyah veya koyu kahverengi üzerinde beyaz çizgiler varsa bu L333ün rahat yaşadığının göstergesidir.
L333 görünüş olarak L66 ya çok benzer.L66nın rengi daha mat ve açıkken L333ün renkleri daha koyu ve parlak tonda olur.
Beslenmesi L46 ile nerdeyse aynıyken bitkisel yemlere bir nebze daha sıcak bakabiliyor.Suyu da nispeten daha yumuşak ve pHı nötr ve düşük tutulmalı.Bunun için kütükler ve bazı yapraklar kullanılabilir.Yine L46 da olduğu gibi oval taşlar ve ince kum kullanılmalı.
Akıntı oranı saatte 6-8 kat olabilir.Sıcaklık değeri yine 26-31 derece aralığındadır.
L46 kadar agresif tavır sergilemez ve diğer zemin balıklarıyla beraber bakılabilir.Örnek,corydoraslar.
Gerekli şartlar sağlandığında üretim açısından L46dan oldukça verimlidir.40-80 arası yumurta yaparlar.Yaklaşık 2 hafta içinde yumurtalar çıkar.Yavrular çıktıktan sonra zeminde kolayca dağılan tabletler kullanılabilir.JBL novotabs bu yemlemeye başlamak için idealdir.
Yetişkin bir L333 yaklaşık olarak 15 cm oluyor.
L260 da yaygın Hypancistruslardan.
Çoğu Hypancistrus birbirine yakın bakım şartlarıyla beslendiğinden genel Hypancistrus bakımıyla rahatlıkla L260 a da bakılabilir.Ancak biz yine de en olumlu şartları yazmalıyız ve hedefimiz balığı optimum koşullarda mutlu etmek olmalı.
L260 renk olarak L66 nın aynısı olabilir ancak çizgileri daha incedir ve L66dan daha küçüktür.Boyu 9 cm kadardır.
L260 a geldiğimizde Rio Tapajos'ta yaşadığını görüyoruz.Tapajosun özellikleri Xingu'dan biraz farklı.Sıcaklık çok fark ediyor.23-28 derece arasında değişiyor.pH yine ortalama bir Amazon nehri düzeyinde 6.4-7.6.Tapajosun Xinguya benzer yönü akıntının burda da oldukça çok olması.Bu nedenle akıntı motoru kullanmak gerekiyor.Oksijen seviyesinin çok olması gerekiyor.
Beslenmesi yine ağırlıklı olarak hayvansal olmasına rağmen spirulina oranı yoğun olan tabletlere ilgi gösterebiliyorlar.Yine de çoklukla hayvansal beslenirse daha iyi olur.
Üretileceği zaman sıcaklığın 26-28 derece üst limitlerine çekilmesi gerekiyor.
L 66 L 333'e oldukça benzer ancak rengi daha mattır ve bu sayede ondan ayrılır ve L333'e nazaran aynı boyutlardaki birey karşılaştırmalarında daha ince yapılanmıştır.
L66 ile L333 benzer oldukları kadar bakım şartları da oldukça benzerdir.
25-29 derecede yaşarken yine diğer Hypancistruslar gibi yüksek seviye oksijen isterler.Bunu sağlamak için de diğer türlerde olduğu gibi akıntı motorları kullanılmalıdır.
İnce kum ve oval taşlar konulmalıdır.Yer yer saklanacak alanları olmalıdır.Birkaç parça dal,kütük vb. şeyler konulabilir.
12 cme kadar büyüyebilir.L46 ya nispeten daha asidik suları tercih eder.30 civarı yumurtlayabilirken yavruları 1 hafta içinde yumurtadan çıkar.
JBL novotabs,Hikari carnivor pellets,tetra tabimin verilebilir.